Circulaire economie: je kunt er niet omheen en dat willen we ook niet. Een volledig circulaire economie in 2050 is een van de doelstellingen van het Rijksbrede programma Circulaire Economie uit 2016 en de daarop volgende transitie-agenda’s en het uitvoeringsprogramma. Goede afspraken zijn hierbij belangrijk. Bij NEN helpen we hiermee, zodat circulair denken en doen de nieuwe norm wordt.

Met steeds meer mensen op de wereld gebruiken we ook steeds meer grondstoffen. Het gevolg is niet alleen schaarste, maar ook meer afval en toenemende milieudruk. Het programma Circulaire Economie van NEN werkt in acht sectoren aan afspraken die het gebruik van grondstoffen terugdringen. Dat gaat bijvoorbeeld om het recyclen van grondstoffen, maar ook om een langere levensduur van producten, de mogelijkheid tot reparatie en hergebruik van producten en om het gebruik van hernieuwbare grondstoffen te stimuleren.

Goed luisteren naar de behoeften in verschillende sectoren en belanghebbende partijen samenbrengen, dat is de core business van NEN. Op die manier faciliteert NEN het standaardisatieproces. In de circulaire economie gaat het vaak om nieuwe processen en producten. Via NEN vinden verschillende partijen elkaar en kunnen ze afspraken maken die leiden tot standaarden, nieuwe kennis die met elkaar gedeeld wordt en op deze manier de ontwikkelingen versnellen en de circulaire economie dichterbij brengen.

Niet alleen nationaal, ook mondiaal staat circulaire economie hoog op de agenda. Boukje van Reijn, programmamanager Circulaire Economie van NEN maakte samen met collega’s uit diverse sectoren de Roadmap Circulaire Economie. Daarin heeft NEN de ambities en ontwikkelingen in Nederland, Europa en wereldwijd op een rij gezet en daar de strategie, ontwikkelingen en de werkzaamheden van NEN aan gerelateerd.

Er is nog veel te doen om Nederland circulair te maken in 2050 en we zijn al volop bezig. Denk bijvoorbeeld aan matrassen. ‘Als je ze goed wilt kunnen recyclen, moet je weten wat de samenstelling is. Samen met belanghebbende partijen is daarom besloten op het matrassenetiket informatie te zetten die nodig is om tot een zo hoogwaardig mogelijk hergebruik van de materialen te komen. Welke informatie daarvoor essentieel is en hoe die moet worden weergegeven op het etiket, wordt afgesproken binnen de betrokken werkgroep. De Nederlands Technische Afspraak (NTA) hiervoor zal in het tweede kwartaal van 2020 gereed zijn. Het doel is dat door middel van de NTA en het etiket, er minder matrassen in de verbrandingsoven eindigen.’

De transparantie is goed, maar brengt ook knelpunten met zich mee. Want hoe maak je de productsamenstelling inzichtelijk zonder dat de concurrentie er met je product vandoor gaat? ‘Over dit vraagstuk en vele anderen moeten we de komende tijd met elkaar overeenstemming bereiken.’

Ook wordt gekeken hoe bestaande normen circulariteit beter zouden kunnen faciliteren. ‘Normen voor het bepalen van de kwaliteit en sterkte van beton staan bijvoorbeeld slechts een beperkt aandeel betongranulaat (hergebruikt beton) toe in nieuw beton. Daar zijn allerlei goede redenen voor op dit moment, maar vanuit het oogpunt van circulariteit zou dat in de toekomst anders ingericht moeten worden.’

De weg naar een circulaire economie is nog lang. Maar het is mooi om te zien dat de problematiek op hoog niveau aangepakt wordt en dat NEN daar een eigen rol in kan spelen. Boukje: ‘In Europa wordt Nederland gezien als een van de koplopers op het gebied van circulaire economie. We kunnen dus daadwerkelijk ‘de norm’ gaan stellen. Op dit moment werken we op Europees niveau bijvoorbeeld aan standaarden voor materiaal-efficiëntie van ‘energie gerelateerde producten’. Bij NEN nemen we daarin de rol van coördinator op ons. Dat ligt ons goed.’

Niet alle sectoren zijn al zover dat ze daadwerkelijk aan normalisatie toe zijn. Een proces om tot afspraken te komen vergt tijd. We zien wel steeds meer dat de neuzen dezelfde kant op komen te staan. Dat is een belangrijke eerste stap en dan komen de volgende stappen vanzelf. Met als ultieme doel? ‘Het programma Circulaire Economie in 2030 opheffen. Omdat circulair denken en doen dan de gewoonste zaak van de wereld is en een standaard onderdeel van alle normalisatie activiteiten.’