ACTUEEL

Met het Klimaatakkoord, dat in april van dit jaar door de regering werd bezegeld, ligt er een breed gedragen, goed doortimmerd plan. Maar het is ook een zeer ambitieus plan: om de doelstelling van 50 procent CO2-reductie in 2030 te halen, moeten alle zeilen worden bijgezet. De energietransitie speelt hierbij uiteraard een sleutelrol. Normontwikkeling, en de inbreng van NEN, kan hier een belangrijke bijdrage aan leveren.

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) zit als primaire beleidsuitvoerder van de ministeries middenin de energietransitie en heeft dan ook een goed overzicht over wat er zoal gaande is. Voor Bert Stuij, manager Energie bij RVO.nl, zitten belangrijke dossiers bij alle vijf klimaattafels uit het Klimaatakkoord: Industrie, Mobiliteit, Gebouwde omgeving, Elektriciteit en Landbouw & Landgebruik. 'De verscheidenheid aan onderwerpen en perspectieven is een opvallend kenmerk van het Klimaatakkoord', zegt Stuij. 'Het kan gaan over grote industrieën, maar net zo goed over warmtepompen voor individuele huishoudens. Daarnaast kenmerkt deze wereld zich door innovatie; op veel terreinen moet nog van alles worden bedacht en in praktijk worden getest.'

Waar moet je bovenop zitten?

Met zo veel innovatie op zo veel verschillende terreinen is het goed om bij het ontwikkelen van normen focus te leggen: waar moet je bovenop zitten en wat heeft relatief minder urgentie? Een belangrijke overweging is wat Stuij betreft de directe impact die het heeft voor huishoudens. 'Je ziet dat vooral terug op het decentrale niveau, in de haarvaten van de samenleving. Denk bijvoorbeeld aan warmtepompen. Veel huishoudens zullen hier de komende jaren mee te maken krijgen. Vanzelfsprekend is er een gezonde dosis scepsis aanwezig: zijn de apparaten wel veilig en betrouwbaar? Om het vertrouwen bij consumenten en installateurs te vergroten, zijn normen cruciaal. En andersom: als er iets niet in de haak is met deze apparaten, bestaat het risico dat de ontwikkeling en opschaling ervan voor jaren stilstaat. Ook kan het wantrouwen in de samenleving over de hele energietransitie toenemen - het is blijkbaar ingewikkeld en risicovol. Dat kunnen we ons gezien de hoge ambities niet permitteren.'

Geothermie

Verder zijn er terreinen waar de ontwikkelingen wat lijken te haperen. Stuij: 'Je ziet dat op dit moment bij geothermie. Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM), dat vergunningen voor aardwarmteputten verleent en controleert, heeft bij bijna de helft kritische kanttekeningen, die soms zelfs tot stopzetting hebben geleid. Je zou als NEN samen met relevante partijen kunnen kijken in hoeverre normontwikkeling de problemen kan helpen oplossen.'

Nog intensiever contact

Verder is het zaak om oren en ogen goed open te houden om te bepalen waar normontwikkeling de grootste bijdrage kan leveren aan de doelstellingen. Het is een van de redenen waarom Stuij pleit voor nog intensiever contact tussen RVO.nl en NEN. 'We kunnen elkaar wijzen op kwesties die spelen. Daar zijn we als RVO.nl ook zelf bij gebaat, want wij zijn vast overtuigd van het nut van normen in deze wereld, mits ze innovaties niet smoren en partijen niet bedoeld of onbedoeld bevoordelen.'

Voordelen van normontwikkeling

Als er iets misgaat met een product of dienst, kan dat een bepaalde ontwikkeling voor jaren vertragen of tegenhouden. Dat geldt vooral voor ontwikkelingen waar huishoudens en individuen rechtstreeks mee te maken krijgen. Normontwikkeling verkleint dit risico in belangrijke mate. Het kan daarmee versnellend en katalyserend werken voor de energietransitie.

Kansen voor normontwikkeling

Vooral in de 'haarvaten' van de samenleving - concrete toepassingen die voor vrijwel iedereen merkbaar zijn - liggen kansen voor normontwikkeling. Denk aan zaken als universele aansluitingen voor elektrische auto's, het overzetten van een overschot aan elektriciteit naar nabijgelegen huishoudens, sensoren en uniforme meetmethodes.